اثر تحریم بر اقتصاد کلان ایران

تحریم ها صرف نظر از موفقیت و شکست در دستیابی به هدف نهایی خود، بر بخش‌های مختلف اقتصادی تاثیرگذار هستند. بنابراین، برای سیاست گذاری‌های دقیق در این حوزه ها لازم است در کنار مجاری اثرگذاری، میزان دقیق اثرات تحریم بر این بخش‌ها بر اساس مدل‌های کمی مورد ارزیابی قرار گیرد.

در این کتاب با استفاده از مدل کلان سنجی، تاثیرات یادشده بر متغیرهای کلان همچون تجارت، سرمایه گذاری، اشتغال و رشد اقتصادی بررسی شده است. در این راستا، در ابتدا ۱۲ متغیر متاثر از تحریم در لایه اول شامل قیمت و میزان کالاهای وارداتی و صادراتی، رابطه مبادله، سهم کشور از تولید و صادرات نفت خام، سهم کشور از سرمایه گذاری مستقیم خارجی جهان، سهم آمریکا از تجارت خارجی ایران، پرمیوم و واریانس نرخ ارز، نسبت تراز تجاری غیرنفتی به تولید ناخالص داخلی، سهم کشور از مسافرت و تلفات هوایی در جهان انتخاب شدند. سپس شاخص تحریم با استفاده روش تحلیل عاملی اکتشافی استخراج شد.

مدل کلان‌سنجی در این مطالعه شامل ۱۰ معادله رفتاری و نیز تعدادی اتحاد است. معادلات رفتاری مشتمل بر رشد اقتصادی، مصرف خصوصی، سرمایه گذاری خصوصی، واردات، صادرات غیر نفتی، رابطه مبادله، تقاضای پول، اشتغال و قیمت کالاهای مصرفی هستند.

نتایج نشان می‌دهد در سال ۱۳۸۹ اثر تحریم‌های اقتصادی بر متغیر های شاخص قیمت کالاهای صادراتی، سرمایه گذاری خصوصی، نقدینگی، شاخص قیمت مصرف کننده، صادرات غیرنفتی،مصرف خصوصی، نقدینگی، شاخص قیمت مصرف کننده، صادرات غیر نفتی، مصرف خصوصی، مالیات و اشتغال به ترتیب برابر با ۸/۷ ، ۷/۴ ، ۳/۶ ، ۲/۳ ، ۲/۹ ، ۱/۸ ، ۰/۹ و ۰/۵ درصد از رقم مطلق این متغیرها در سال ۱۳۸۹ بوده است.