لجستیک تجاری

در سال ۱۳۹۵ یکی هیأت عالی‌رتبه اقتصادی از بخش خصوصی حوزه خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور آلمان به ایران مراجعه و طی  مدت چند ماه به بررسی بازار و امکان‌سنجی حضور در ایران پرداختند. اما متأسفانه هنگامی که نتایج بررسی‌ها مشخص شد، دلیل اصلی تصمیم به عدم سرمایه‌گذاری آن‌ها در بازار ایران، موقعیت ضعیف کشور در حوزه مدیریت لجستیک ملی و بین‌المللی اعلام شد و به همین دلیل، کشور فرصت جذب سرمایه چند میلیارد یورویی را از دست داد و هیأت تجاری آلمانی تصمیم به انجام این پروژه در کشور همسایه ما یعنی ترکیه گرفت.

در فضای کنونی تجارت جهانی، توانایی یک کشور برای کسب سهم بیشتر از بازار، به طور مستقیم با میزان سهولت دسترسی بازرگانان آن کشور به شبکه‌های لجستیکی جهت جابجایی محموله‌های باری در سطح جهان وابسته است. همچنین کارایی زنجیره‌های تامین یک کشور از بعد هزینه، زمان و قابلیت اطمینان، به ویژگی‌های مشخصی از لجستیک بازرگانی داخلی آن کشور وابسته است. داشتن عملکرد لجستیکی بهتر و تسهیل‌سازی تجارت، به نحو قابل ملاحظه‌ای با شکوفایی تجارت، تنوع صادرات، جذابیت برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی مرتبط است و تمام این موضوعات، ذیل حوزه لجستیک تجاری قرار می‌گیرد.

لجستیک تجاری دامنه‌ای از فعالیت‌های ضروری تجاری همچون: حمل‌ونقل، انبارداری، یکپارچه‌سازی بارهای تجاری، امور گمرکی و تبادلات مرزی تا سیستم‌های توزیع بین‌المللی و درون کشوری را شامل می‌شود که به موضوعات لجستیک و زنجیره تامین در سطح کلان (و نه بنگاهی) می‌پردازد و گاها آن را با عناوینی چون «لجستیک کلان» یا «لجستیک فرابنگاهی» نیز می‌شناسیم. در واقع لجستیک تجاری را از حیث اهمیت برای کشورها می‌توان به اسکلت تجارت ملی و بین‌المللی تشبیه کرد.

زیرساخت‌های لجستیکی، خدمات لجستیکی، امور و فرایندهای گمرکی، ترانزیت و صادرات مجدد، ردیابی/ردگیری محموله‌های ارسالی و لجستیک بین‌الملل، حوزه‌های اصلی لجستیک تجاری را تشکیل می‌دهند که در صورت توجه و سرمایه‌گذاری استراتژیک در این حوزه‌ها، شاهد شکوفایی اقتصاد ملی خواهیم بود.

کتاب لجستیک تجاری به قلم آقای مجتبی سلیمانی سدهی و خانم الناز میاندوآبچی که در سال ۱۳۹۷ توسط مرکز چاپ و نشر بازرگانی منتشر شده است، غنی‌ترین منبع حال حاضر به زبان فارسی در حوزه مطالعات میدانی و نظری لجستیک تجاری در کشور به شمار می‌رود. تجربه بیش از یک دهه مطالعات و پژوهش تخصصی در این زمینه توسط مؤلفین کتاب، باعث شده است مطالب کتاب از حیث قوای علمی و مرجعیت تجربی، کاملا قابل اتقان و مناسب جهت استفاده در کاربردهای عملی و تحقیقات علمی باشد و این کتاب را به منبعی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به این حوزه و فعالان بخش خصوصی و مدیران بخش دولتی مبدل کرده است.

عناوین سرفصل‌های اصلی کتاب لجستیک تجاری به شرح زیر است:

·        فصل نخست: نقش دولتها در بهبود لجستیک تجاری

·        فصل دوم: شاخص‌های عملکرد لجستیک تجاری

·        فصل سوم: نظام تأمین و توزیع کالاها و خدمات

·        فصل چهارم: شرکتهای لجستیکی طرف سوم

·        فصل پنجم:‌ تسهیل تجارت و حمل و نقل بین‌المللی

·        فصل ششم: هزینه‌های لجستیک

·        فصل هفتم: آمایش تجاری و زیرساخت‌های لجستیکی

·        فصل هشتم: هاب‌ها و مراکز لجستیکی

·        فصل نهم: ایران، کشوری لجستیکی

·        فصل دهم: ضرورت تدوین نقشه راه لجستیک تجاری کشور

·        فصل یازدهم: طرح‌های کلان ملی در حوزه لجستیک تجاری و زنجیره تأمین