برنامه ریزی راهبردی برای بنگاه های کوچک

امروزه در بیشتر کشورهای جهان صنایع کوچک و متوسط از جنبه‌های مختلف اجتماعی، تولیدی – صنعتی و ارائه خدمات در حال نقش‌آفرینی هستند. در بسیاری از کشورها این صنایع تأمین‌کنندگان اصلی اشتغال جدید، مهد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری‌های جدید محسوب می‌شوند و با صادرات قابل توجه، نقش مؤثری در توسعه اقتصادی کشورهای خود ایفا می‌کنند. از طرفی، برخلاف آنکه بنگاه‌های کوچک سهم بیش از ۹۸ درصدی را به‌لحاظ تعداد در اقتصاد کشور برعهده دارند، اما سهم آن‌ها در ارزش افزوده و به‌ویژه صادرات کشور بسیار ناچیز است. نکته مهم دیگر درباره بنگاه‌های کوچک، سهم بالای شکست آن‌ها است، به‌گونه‌ای که بیشتر کارآفرینانی که بنگاهی را برای شروع فعالیت خود ایجاد ‌می‌کنند در کمتر از پنج سال با شکست روبه‌رو می‌شوند.

راهبرد در مفهوم نظامی، هنر آرایش (طراحی) و رهبری (فرماندهی) عملیاتی است که ارتش در یک جنگ، بدان‌ها مبادرت خواهد کرد. این واژه در فرهنگ بازار کار و با مفهوم اقتصادی، برای نخستین بار در اواخر نیمه اول قرن بیستم توسط دو نفر از اندیشمندان اقتصاددان – ریاضیدان به نام‌های نیومن و مورگنسترن مطرح شد. آن‌ها راهبرد را از دیدگاه اقتصاد خرد مورد توجه قرار داده و توضیحاتی نظام‌مند درباره رفتار منطقی دو بازیکن (در تئوری بازی) که برای حداکثرسازی منابع مشخص خود تلاش می‌کنند، ارائه دادند؛ یعنی این دو بازیکن، با بهره‌مندی از حساب احتمالات و ریاضیات و پیش‌بینی و گهگاه بلوف زدن، رفتار رقیب را ارزیابی و تصمیم‌هایی را به‌منظور بیشینه‌سازی منافع خود اتخاذ می‌کنند.

محیط فوق رقابتی نظام نوین اقتصادی جهانی، سبب آسیب‌پذیری بیشتر کارآفرینان و بنیان‌گذاران بنگاه‌های کوچک شده است. برنامه‌ریزی راهبردی به‌عنوان الگویی برای کاهش شکست، بیشتر در بنگاه‌های بزرگ مورد استفاده قرار گرفته و می‌گیرد، اما بیان ساده این مفهوم و فرآیند پیچیده برنامه‌ریزی راهبردی می‌تواند برای مدیران بنگاه‌های کوچک و کارآفرینانی که با ادبیات مدیریت نیز آشنایی ندارند، بسیار مفید باشد و از نرخ بالای شکست این کسب‌وکارها بکاهد. کتاب حاضر با رویکردی ساده و با مثال‌های روشن در هر مرحله‌ توانسته است مباحث اصلی مدیریت راهبردی را به‌گونه‌ای کاربردی ارائه کند. با این رویکرد، مدیران بنگاه‌های کوچک و کارآفرینان می‌توانند این کتاب را به‌صورت خودآموز و همچنین راهنمای تدوین برنامه‌ریزی راهبردی در شرکت خود به‌کار گیرند. حجم کم کتاب نیز در عین پوشش تمامی مراحل برنامه‌ریزی راهبردی جامع با توجه به نیاز خوانندگان امروزی به کتاب‌های کم‌حجم از نقاط قوت دیگر این کتاب به‌شمار می‌آید.

در پایان لازم است از آقایان دکتر وحید ناصحی‌فر، محمدرضا سعادت و دکتر ابوالقاسم ابراهیمی که کار ترجمه این اثر را برعهده داشته‌اند و همکاران شرکت چاپ و نشر بازرگانی تقدیر و تشکر به‌عمل آید.